Kurban Bağışı Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

27-05-2025

İslam dininde her ibadetin bir adabı, bir usulü ve bir fıkhî zemini vardır. Kurban ibadeti de bunlardan biridir. Allah’a yakınlaşmanın sembollerinden olan kurban, yalnızca bir hayvanın kesilmesi değil; aynı zamanda niyetle, teslimiyetle ve doğru yöntemle ifa edilmesi gereken bir kulluk ifadesidir. Kurban ibadetini yerine getirmek için bireysel olarak kesim yapmak mümkün olmakla birlikte bu ibadet, günümüz şartlarında bağış yoluyla vekâleten de ifa edilebilmektedir. Ancak kurban bağışı yaparken dikkat edilmesi gereken pek çok önemli husus bulunmaktadır. Zira bu hassas ibadet, şekil şartları ihlal edilmeden yerine getirildiğinde sevabını ve kabulünü barındırmaktadır.

Kurban, Hz. İbrahim’in sadakati ve Hz. İsmail’in teslimiyetiyle İslam inancının derinliklerinde yer alan bir ibadettir. Allah’a yaklaşma, malı ve canı O’nun rızasına feda edebilme bilinciyle yapılan kurban ibadeti, her mükellef Müslümanın mali durumuna göre eda etmesi gereken önemli bir vecibedir.

Kurban ibadetinin özünde Allah rızası vardır. Bu sebeple niyetin berrak, uygulamanın doğru ve temsilin güvenilir olması büyük bir ehemmiyet taşır. Özellikle vekâlet yoluyla kurban kesimi yapılacaksa ibadetin bir “bağış” boyutuna taşınması için dikkat edilmesi gereken birtakım esaslar vardır.

Bağış Yapılan Kurumun Güvenilirliği

Kurban bağışı yapılacak kurumun şeffaf, güvenilir ve denetlenebilir olması şarttır. Kurban ibadeti, sorumluluk isteyen bir ibadettir. Bu nedenle bağışçı, vekâlet verdiği kurumun kurbanı gerçekten keseceğinden ve etleri ihtiyaç sahiplerine ulaştıracağından emin olmalıdır.

Kurumun daha önceki yıllarda gerçekleştirdiği organizasyonlara dair raporları, görselleri ve kamuoyuyla paylaştığı veriler bu güvenin temelini oluşturur. Özellikle Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından tanınan, kamuya açık faaliyet gösteren kurumlar bu konuda daha fazla tercih edilmektedir.

Vekâletin Veriliş Şekli

Kurban ibadeti için vekâlet sözlü, yazılı ya da dijital ortamda verilebilir. Ancak verilen vekâletin açık ve niyetli bir biçimde ifade edilmesi gerekir. Örneğin bir internet sitesi üzerinden yapılan bağışta, kişinin niyetinin "kurban ibadetinin yerine getirilmesi için vekâlet" olduğuna dair bir onay süreci olması beklenir.

Kimi kurumlar vekâletin verildiği ana dair sesli ya da görüntülü kayıt almakta, böylece sürecin şeffaflığını güçlendirmektedir.

Kurbanın Gerçekten Kesilmesi

Kurban bağışının en önemli şartı, hayvanın gerçekten kesilmesidir. Hayvan kesimi olmadan sadece maddi yardım yapılması hâlinde kurban ibadeti yerine getirilmiş sayılmaz. Bu nedenle kurban kesim işlemine dair bilgi, belge ya da görsel sunabilen kurumlar tercih edilmelidir.

Bazı kurumlar, bağışçıya kurban kesildiğine dair kısa mesaj, e-posta ya da video göndererek sürecin tamamlandığını belgelemektedir. Bu şeffaflık, ibadetin huşu içinde tamamlanmasına katkı sağlamaktadır.

Kurbanın Kesim Zamanı

Kurban, yalnızca bayramın ilk üç günü içinde kesilebilir. Bu süre dışında yapılan kesimler, kurban ibadeti sayılmaz. Bu nedenle kurban bağışı yapılan kurumun, vekâletle aldığı kurbanları Zilhicce'nin 10, 11 ve 12. günlerinde kestiğinden emin olunmalıdır.

Bazı kurumlar kesim günü ve saatini hatta hangi ülkede veya şehirde kesim yapıldığını da bildirerek bağışçıya güvence vermektedir.

Etlerin Dağıtım Biçimi

Kurban etlerinin dağıtımı, kurban ibadetinin önemli bir parçasıdır. Kesilen kurbanların etleri fakir, muhtaç ve ihtiyaç sahibi kişilere ulaştırılmalıdır. Hayır kurumları bu konuda belirli bölgelerdeki yoksul aileleri tespit ederek kurban etlerinin adaletli şekilde ulaşmasını sağlamalıdır.

Bağışçı için önemli olan, kurban etinin sadece kesilmesi değil, aynı zamanda bu ibadetin toplumsal faydaya dönüşmesidir. Bu bağlamda kurumun et dağıtımı konusunda nasıl bir sistem kurduğuna da dikkat edilmelidir.

Kurbanlık Hayvanın Şartları

Kurban edilecek hayvanın İslamî ölçülere uygun olması gerekir. Bu ölçüler arasında hayvanın yaşı, sağlık durumu, kusursuzluğu ve cinsi gibi detaylar yer alır. Bu hususta dikkatli olmayan kurumlara bağış yapmak, ibadetin sıhhatini riske atabilir.

Herhangi bir aksaklık yaşanmaması adına kurban kesimi yapacak kurumların, hayvanların İslami ölçülere uygun olarak seçildiğini beyan etmesi ve bu süreci kayıt altına alması önemlidir.

Farklı Ülkelere Yapılan Bağışlarda Şeffaflık

Bazı bağışçılar, kurbanlarının Afrika, Asya ya da savaş bölgelerinde kesilmesini talep eder. Bu, oldukça güzel bir niyettir. Ancak bu tür uluslararası bağışlarda sürecin denetlenebilir olması gerekir. Kurumun hangi ülkede, hangi tarihte kesim yaptığı ve etlerin kimlere ulaştırıldığı gibi bilgiler açıkça paylaşılmalıdır. Bu tarz hizmet sunan kurumlar, bağışçılarla raporlar ve görsel materyaller paylaşarak gönül rahatlığı sağlar.

Vekâletle Kurban Kesiminin Dayanağı

Kurban ibadetinin vekâleten yerine getirilmesi İslam âlimleri tarafından uygun görülmüştür. Nitekim Peygamber Efendimiz (s.a.v.) de Veda Haccı'nda kurbanlarını vekil aracılığıyla kestirmiştir. Bu uygulama, günümüzde hayır kurumları aracılığıyla da yapılmakta; vekâlet usulüyle kurban kesimi hem İslam’ın hükmüne hem de çağın şartlarına uygun bir kolaylık sunmaktadır.

Ancak burada dikkat edilmesi gereken en temel husus, vekâletin açık, şeffaf ve doğru biçimde verilmesi; kurbanın ise usule uygun şekilde bayram günlerinde gerçekten kesilmesidir.

Kurban Bağışı Sıradan Bir Yardım Değildir

Kurban bağışı, sıradan bir maddi yardım değil, niyetle ve fıkhî usullerle yapılan bir ibadettir. İslam dininde niyetin önemi büyüktür. Yapılan bağışın kurban niyetiyle doğru kişilere vekâlet verilerek ve usule uygun şekilde yapılması ibadetin geçerliliği açısından zorunludur.

Bağışçı, Allah rızasını gözeterek hareket ettiğinde, kurban ibadetini hakkıyla yerine getirmiş olur. Bu süreçte karşı tarafın güvenilirliği, ibadetin ihlasla tamamlanması açısından belirleyici olur.

Kurban bağışı yaparken dikkatli olmak, Allah’ın emrine riayet etmenin ve toplumun yoksul kesimlerine ulaşmanın ahlaki bir yoludur. Her Müslüman, ibadetinin sahih ve kabul edilebilir olması için elinden gelen hassasiyeti göstermelidir.

Deniz Feneri Derneği ile Gönülden Gönüle Bir Köprü Kurun

Kurban bağışınızı güvenilir, şeffaf ve dinî ölçülere uygun şekilde gerçekleştirmek istiyorsanız Deniz Feneri Derneği sizin için doğru adrestir. Yılların tecrübesi sayesinde dünyanın dört bir yanında binlerce mazluma ulaşan Deniz Feneri Derneği aracılığıyla ibadetinizi tam bir gönül huzuruyla yerine getirebilirsiniz. Bağış için Deniz Feneri’ni ziyaret edin, kurban sevincinizi dünyanın dört bir yanına taşıyın!