En Doğru Zekât Hesaplama Nasıl Yapılır?

00-00-0000

Zekât, İslâm’ın temel ibadetlerinden biridir. Sadece maddî bir paylaşım değil, aynı zamanda ruhu arındıran ve toplumu ihya eden bir ibadet şeklidir. Rabbimizin farz kıldığı bu vecibe, malda hak sahibinin olduğunu hatırlatır ve mü’mini cimrilikten korur. Ancak bu ibadeti yerine getirirken dikkat edilmesi gereken bir husus vardır: Zekâtı doğru hesaplamak. Çünkü zekât, yalnızca vermekle değil; hakkıyla hesaplayıp hakkaniyetle ulaştırmakla tamam olur.

Günümüz modern dünyasında mal çeşitliliği, yatırım türleri ve kazanç kalemleri arttıkça zekât hesaplamasında dikkat edilmesi gereken detaylar da çoğaldı. En doğru şekilde zekât hesaplayabilmek için İslâmî ölçülere, güncel mal varlığına ve güvenilir kaynaklara başvurmak gerekir. Peki, bunu nasıl yapabiliriz?

Zekât Hesaplamada Adım Adım Doğru Yöntem

En doğru zekât hesaplaması, adım adım ve şeffaf ilerleyen bir süreç ile yapılabilir. İlk olarak kişinin mal varlığı detaylı biçimde tespit edilir. Mal varlığı içerisinde altın, para, döviz, hisse senedi, ticaret malı ve kira gelirleri bulunabilir. Daha sonra kişinin borçları düşülür. Geriye kalan toplam miktar nisap miktarını aşıyorsa kişinin zekât vermesi gerekir. Toplam mal üzerinden %2,5 zekât olarak hesaplanır.

Altın üzerinden örnek vermek gerekirse 100 gram altına sahip Müslüman, 2.5 gram altın ya da karşılığı parayı zekât olarak verir. Aynı şekilde 100.000 TL’ye sahip olan bir kişi, 2.500 TL zekât ödemekle yükümlüdür.

Kira Geliri ve Ticari Malda Zekât

Kira gelirinde zekât, gelirin bir yıl boyunca biriktirilmesi durumunda verilir. Yani kira gelirinden her ay harcama yapan biri, artan kısmı üzerinden zekât verir. Ticaret malı olanlar ise yıl sonunda eldeki stokların piyasa değerini ve kasadaki nakdi hesaplayarak toplam miktar üzerinden zekât verir. Ticaret zekâtı, özellikle stok tutan işletmeler için dikkatle hesaplanmalıdır.

Dijital Hesaplama Araçları ile Zekât Hesaplamak Çok Kolay

Günümüzde birçok güvenilir yardım kuruluşu ve vakıf, zekât hesaplamasını kolaylaştırmak için online araçlar sunuyor. Bu sistemlerde altın, para, borç ve ticaret malları gibi detaylar girildiğinde zekât miktarı otomatik olarak hesaplanıyor. Önemli olan, bu bilgileri eksiksiz ve doğru girmektir. Bu araçlar, özellikle finansal bilgileri sadeleştirmede büyük kolaylık sağlar.

Deniz Feneri Derneeği’nin zekât hesaplama sayfası, Müslümanlara büyük kolaylık sağlamakta olup hem geleneksel ölçülere sadık kalır hem de güncel kur ve piyasa verilerine dayanır.

Zekât Vermek Kimlere Farzdır?

Zekât, nisap miktarı kadar mala sahip olan, temel ihtiyaçlarının dışında borcu bulunmayan ve üzerinden bir hicrî yıl geçen mal varlığına sahip her Müslüman’a farzdır. Buradaki temel ölçü, nisap miktarıdır. Nisap, Hz. Peygamber döneminden bugüne gelen bir ölçüdür ve 80.18 gram altın ya da bunun değerine denk gelen mal ya da paradır. Bu miktarın üzerindeki mala bir yıl boyunca sahip olan kişi, zekât vermekle mükelleftir.

Hangi Mallar İçin Zekât Verilir?

Zekâtın kapsamına giren mallar bellidir. Altın, gümüş, nakit para, ticaret malları, hisse senedi, hayvanlar, tarım ürünleri ve kira geliri gibi gelir sağlayan varlıklar zekât kapsamındadır. Ev ve araba gibi kişisel kullanıma yönelik mallar zekâta tabi değildir. Malın zekâta tabi olup olmadığını belirlerken temel ölçü, onun kazanç sağlıyor olmasıdır.

Zekât Oranı Ne Kadardır?

Zekât oranı, mallara göre değişmez. Ana kural, sahip olunan malı %2,5’ini (kırkta bir) zekât olarak vermektir. Bu oran, klasik altın-gümüş hesaplarında ve ticaret mallarında geçerlidir. Tarım ürünlerinde ise mahsulün sulama şekline göre %5 ya da %10 oranında değişiklik gösterir. Bu kapsamda yağmurla sulanan araziden %10, suni yolla sulanan araziden %5 oranında zekât verilir.

Zekât Kimlere Verilir?

Zekât yalnızca belirli sınıflara verilebilmekte olup kimlere zekât verilebileceği Kur’ân-ı Kerîm’de açıkça belirtilmiştir: Fakirler, miskinler, zekât toplayan görevliler, kalpleri İslâm’a ısındırılmak istenenler, borçlular, Allah yolunda olanlar, yolcular ve esaretten kurtulacak olanlar. Bu sınıflar dışındaki kişilere zekât verilmez. Yakın akrabalar olan anne, baba, çocuk ve torunlara da zekât verilemez. Ancak kardeşler, teyze, dayı, hala, amca gibi diğer yakınlar eğer fakir iseler zekât alabilir.

Zekâtın, alan kişiyi utandırmadan, kalbini kırmadan ve en güzel şekilde ulaştırılması ibadetin bir parçasıdır. Bu yüzden zekât dağıtımı güvenilir kurumlar aracılığıyla yapılırsa daha sağlıklı olur.

Zekâtı Ertelemek Doğru mudur?

Zekât, vaktinde ifâ edilmesi gereken bir ibadettir. Malın üzerinden bir hicrî yıl geçtikten sonra zekât hemen verilmelidir. Ertelemek, kişinin vebal altında kalmasına neden olur. Zekât, sadece bir paylaşım değil, aynı zamanda bir arınma ve rızık kapısının açılmasıdır. Bu yüzden kişi zekât vererek hem farzı yerine getirir hem de malını bereketlendirir.

Zekâtta Niyet ve Gizlilik Esastır

Zekât verirken kalpte mutlaka niyet bulunmalıdır. Niyet olmadan ibadet sahih olmaz. Zekâtın gizli verilmesi de sünnettir. Gösterişten uzak, karşılık beklemeden yerine getirilen zekât ibadeti, gönülleri birleştirir. Kalpten gelen yardım, ihtiyaç sahiplerinin kalplerinde yer bulur.

Hisse Senedi ve Kripto Para Zekâtı

Modern yatırım araçları da zekâtın kapsamına girer. Hisse senetlerinden elde edilen gelir ve yıl sonundaki değer toplamı zekâta tabidir. Aynı şekilde kripto paralar da eğer yatırım niyetiyle tutuluyorsa zekâtı verilmelidir. Bu noktada değer tespiti, yılın sonundaki piyasa değeri üzerinden yapılır. Günümüz âlimleri bu konuda ittifak hâlindedir.

Zekât vermekle sadece gönül alınmaz, gönüller ihya edilir. Bir sofraya bereket bırakılır, bir yüreğe umut ekilir. Zekâtınızı verirken, Deniz Feneri Derneği üzerinden ihtiyaç sahiplerine ulaşmak isterseniz Zekât Bağış Sayfası sizi bekliyor.