Gıda Bankacılığı

Maliye Bakanlığı tarafından 21. 03. 2004 tarihinde yayımlanan tebliğ ile dernek ve vakıfların gıda bankacılığı yaparken uyacakları kurallar belirlendi. 

 

Buna göre; 

 

a. Gıda maddesi bağışının dernek veya vakfa yapılmış olması gerekmektedir. 

 

b. Bağışı kabul edecek dernek veya vakfın tüzüğünde veya senedinde ihtiyacı bulunanlara gıda yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin bulunması gerekmektedir. Bununla beraber, dernek veya vakfın başka alanlarda da faaliyet gösteriyor olmasının, kamuya yararlı dernek veya vergiden muaf vakıf olup olmamasının uygulama açısından herhangi bir önemi bulunmamaktadır. 

 

c. 5281 sayılı Kanun'la (43’üncü madde 8/a bendi) Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesine 5035 sayılı Kanun’la eklenen 10. bendindeki; 

 

“Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara, Maliye Bakanlığı’nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda maddelerinin maliyet bedeli ” ibaresinin “Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara, Maliye Bakanlığı’nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedeli” şeklinde değiştirilmesi suretiyle, 01.01.2005 tarihinden geçerli olmak üzere, anılan kurumlara bağışlanacak temizlik, giyim ve yakacak maddeleri de kapsama alınmış ve bunların maliyet bedellerinin de gelir vergisi matrahının hesaplanması sırasında hasılattan indirilmesi veya yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinde indirim konusu yapılmasına izin verilmiştir. 

 

Yine aynı kanunla (43’üncü Madde 14/a Bendi), Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17. Maddesi'nin 2 numaralı fıkrasında (b bendi) yapılan değişiklikle de, uygulama kapsamına yeni alınan temizlik, giyecek ve yakacak maddelerin teslimleri, katma değer vergisinden istisna edilmiştir. 

 

251 seri no’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği, Maliye Bakanlığı'na verilen yetki çerçevesinde gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışlara ilişkin usul ve esasları düzenlemiştir. 

 

Sözkonusu tebliğin kapsamına yeni düzenlemedeki temizlik, giyim ve yakacak bağışını da dahil ettiğimizde gıda bankacılığı esasları aşağıdaki gibi olmaktadır; 

 

d. Yapılacak bağışlar, şartlı olarak (bedelsiz olarak ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere) yapılmalıdır. 

 

e. Bağışlar mutlaka fatura ile belgelendirilecek ve ayrıca taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenecektir. 

 

f. Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenecektir. 

 

g. Mal bedeli olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma değer vergisi hariç) yazılı olacaktır. 

 

h. Faturada "İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır." ibaresinin yer alması zorunludur. 

 

i. Dernek ve vakıflar kendi mevzuatlarının öngördüğü belgeleri düzenleyecek ve bağış yapanlara bir örneğini vereceklerdir. 

 

j. Ticari faaliyetle uğraşanlarca düzenlenen faturalar, dernek ve vakıf tarafından muhafaza edilecektir. 

 

Bağışçılara Sağlanacak Avantajlar, Uyulması Gereken Kurallar 

 

a. Gelir Vergisi Mükellefleri (gerçek kişiler) yaptıkları gıda bağış ve yardımlarını maliyet bedeli üzerinden giderleştirecek, bunun için herhangi bir belge düzenlemeyecekler; fakat varsa bağış yapılan mala ait alış belgelerini (fatura ,fiş vs.) muhafaza edeceklerdir. 

 

b. Ticari işletmeye dahil gıda maddelerinin bağışlanması durumunda bu malların maliyet bedeli gider kaydedilir. Bu işlem, faturanın bir yandan gelir bir yandan da gider kaydedilmesi suretiyle gerçekleştirilir. 

 

c. Gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar katma değer vergisinden müstesnadır. Mükellefler maliyet bedeli üzerinden dernek veya vakıf adına düzenleyecekleri faturada Katma Değer Vergisi hesaplamayacaklar ve faturanın üzerine "İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır." ibaresini yazacaklardır. 

 

d. Bağışlanan gıda maddelerinin işletmeye dahil olmaması halinde ise, söz konusu malın maliyet bedeli yıllık gelir vergisi beyannamesinin bağış ve yardımlara ilişkin bölümüne yazılarak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınacaktır. 

 

e. 7104 sayılı kanun ile KDV Kanunu’nun 30/a maddesinde yapılan değişiklikle, Gıda Bankacığı kapsamında yapılan bağışlarda yüklenilen KDV tutarının 01.01.2019 tarihinden itibaren indirim konusu yapılmasına olanak sağlanmıştır.

 

f. Düzenlemenin yürürlük tarihi ile bu tebliğin yayımı tarihi arasında gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar için, bağışın yapılmış olduğu dernek veya vakıftan belge alınmış olması yeterlidir. 

 

g. 25/12/2003 tarihli ve 5035 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 2/1/2004 tarih ve mükerrer 25334 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.